To nie kondensacja jest przyczyną zawilgocenia płyty poszycia

Artykuł opublikowany w piśmie Lekkie Budownictwo Szkieletowe, nr 4-5/1997 r.

TYNK SYNTETYCZNY.

Problemy stosowania w budownictwie szkieletowym.

Poniżej prezentujemy materiały dotyczące stosowania tynków syntetycznych w budownictwie szkieletowym. Otrzymane z NAHB /Krajowego Stowarzyszenia Budowniczych Domów ze Stanów Zjednoczonych/ materiały, w tłumaczeniu p. Ewy Nanowskiej, prezentujemy bez komentarza.

Memorandum

Do:      Członków Zarządu NAHB                                                                                 8 lipca 1997 r.

Od:      H. Daniel Pincus

Dot.:    System zewnętrznej izolacji wykończeniowej (EIFS)

W załączeniu przesyłam list otwarty ode mnie do Was na temat stale pojawiającego się problemu, przed jakim staje wiele budowniczych, którzy stosują lub stosowali w przeszłości syntetycznego tynku szlachetnego, produktu budowlanego znanego pod nazwą systemu zewnętrznej izolacji wykończeniowej (EIFS). Jak opisuję w swym liście, problem EIFS stawia wielu budowniczych w sytuacji poważnego zagrożenia. Wielu z nich, być może nie wie o sprawach o odszkodowania wnoszonych przeciwko firmom budowlanym i producentom EIFS  z powodu zastosowania tego produktu. Zagrożeniem są też problemy związane ze stosowaniem  systemu EIFS, w rodzaju potencjalnej niemożności objęcia domów budowanych w tym systemie ubezpieczeniem przed odpowiedzialnością cywilną. Aby pomóc w szerzeniu wiedzy na ten istotny temat wśród naszych członków, proszę o przedrukowanie listu w lokalnym biuletynie lub czasopiśmie Stowarzyszenia Budowniczych Domów.

Dziękuję za pomoc.

 

Szanowny Panie Dyrektorze,

Jak Panu, być może wiadomo, syntetyczny tynk szlachetny, czyli produkt budowlany znany pod skrótem „EIFS” (oznaczającym: exterior insulation finish system, czyli system zewnętrznej izolacji wykończeniowej) wzbudził potok reklamacji i spraw o odzyskanie w całym kraju, szczególnie na południowym wschodzie. Wiele spraw zbiorowych zostało wniesionych w imieniu właścicieli domów wykończeniowych tym systemem przeciwko producentom EIFS. Ponadto,  ponad 100 spraw zostało wszczętych przez poszczególnych właścicieli domów z EIFS przeciw budowniczym. Władze budowlane Północnej Karoliny de facto zabroniły stosowania tego tradycyjnego „systemu izolacji” w budownictwie mieszkaniowym, a władze stanowe Georgii zamierzają postąpić podobnie tej jesieni. Pomimo niekorzystnej aury otaczającej EIFS, niektórzy budowlani mogą zapewne nie znać danych o problemach związanych z systemem EIFS. W świetle wyżej wzmiankowanych, nie ma żadnego sensu, by budowniczy stosowali ten produkt bez uważnego rozważenia wszystkich faktów.

W odróżnieniu od innych systemów okładzinowych, w przypadku systemu EIFS woda, która dostała się pod okładzinę, często wokół okien i innych łączeń odparowuje zbyt wolno poprzez akrylową warstwę wykończeniową, co często prowadzi do próchnicy drewna i innych problemów. Uszkodzenie może się objawić dopiero po latach, kiedy to niefortunny właściciel domu może już stać przed koniecznością poniesienia wysokich kosztów naprawy i remontu, może też dochodzić odszkodowania za utratę wartości domu.

Mimo, iż producenci EIFS twierdzą, że problem rodzi się w skutek złego wykonawstwa budowniczych, stosowanie wysokiej jakości technik budowlanych nie wydaje się rozwiązywać problem EIFS. Wiele firm budowlanych wysokiej klasy było zaskoczonych wynikami inspekcji, które wykazały, że ich z pozoru suche domy, z wysokiej jakości oknami, naprawdę uległy próchnicy lub miały podwyższoną wilgotność. Pamiętajmy, że zazwyczaj dzieje się tak, że to nie budowniczy wprowadza system EIFS, ale raczej podwykonawca z certyfikatem producenta. Niektórzy eksperci doszli do wniosku, że sedno problemu leży w strukturze samego systemu EIFS i jego niedostosowaniu do istniejących technik budowlanych. Niestety, prawdą jest też i to, że jeżeli problem wystąpi, ucierpi na tym reputacja budowniczego, i to do niego właśnie właściciel domu będzie miał w pierwszej kolejności pretensję.

Poza powyższymi kwestiami związanymi z charakterystyką produktu, istnieją też inne sprawy, które budowniczy powinien rozważyć zanim zdecyduje się zastosować EIFS. Może się zdarzyć, że polisa ubezpieczeniowa firmy budowlanej nie będzie obejmować domów w systemie EIFS. Kilka spółek ubezpieczeniowych wyraźnie wyłączyło domy wzniesione w tym systemie po pewnej dacie. przynajmniej jeden bank nie udziela kredytów hipotecznych na domy EIFS. Dalej, wiodący producent okien powiadomił swych klientów, że jego gwarancja nie  obejmuje okien wstawionych w domach systemu EIFS. Wreszcie, niektórzy pośrednicy nieruchomości albo odmawiają pokazywania domów EIFS, albo uważają, że fakt zastosowania systemu EIFS w budynku musi być ujawniony kupującym.

Niektórzy producenci EIFS tworzą i testują nowe systemy EIFS, dla przykładu systemy z układem odpływów, co umożliwi odprowadzenie wody podobnie, jak w przypadku tradycyjnych systemów okładzinowych. Niestety, skuteczność tych innowacji na przestrzeni czasu wymaga dopiero ustalenia. Co więcej, nie jest rzeczą pewną, czy producenci EIFS wprowadzili właściwe procedury kontroli jakości wśród swych dystrybutorów i firm stosujących system.

Grupa Zadaniowa EIFS NAHB jest zaangażowana w oficjalny proces mediacji między właścicielami nieruchomości partycypującymi w zbiorowych sprawach roszczeniowych, licznymi producentami EIFS oraz ubezpieczycielami firm budowlanych i wytwórczych. Celem mediacji jest znalezienie rozwiązania dla spraw wnoszonych w związku z systemem EIFS. W efekcie negocjacji przeznaczono znaczne środki na opracowanie oszczędnych metod usuwania problemów EIFS, by wyjść na przeciw zażaleniom właścicieli domów.

Choć negocjacje na temat EIFS są w toku, należy przekazać budowniczym następujący komunikat: bądź inteligentnym konsumentem. Zdobądź fakty o EIFS. Chroń swój największy majątek, jakim jest Twoja reputacja budowniczego wysokiej jakości.

NAHB Research Center prowadzi „gorącą linię krajową” („Home Base Hotline”), gdzie budowniczy mogą znaleźć pomoc w uzyskaniu odpowiedzi na techniczne pytania dotyczące EIFS. Numer telefonu: 1-800-898-2842.

Daniel Pincus

 

Artykuł opublikowany w piśmie Krajowe Wiadomości Budowlane Głos Amerykańskiego Przemysłu Budowlanego, tom 13, numer 9 Krajowe Stowarzyszenie Budowniczych Domów (NAHB)

28 lipca 1997 r.

Niepowodzenia EIFS skłaniają do ostrożności

Oto ostrzeżenia dla wszystkich członków NAHB w całym kraju – bądźcie ostrożni, zanim zdecydujecie się zastosować produkt pod nazwą EIFS – system zewnętrznej izolacji wykończeniowej.

„Wiemy, że przypadki, w których EIFS zawiódł, nie ograniczają się do Południowego Wschodu” stwierdził Ray Kothe, budowniczy Grupy Zadaniowej NAHB d/s EIFS. „Firmy budowlane z innych części kraju, mające na swym koncie skądinąd pasmo znakomitych wyników pod względem jakości swych prac, doświadczyły problemów z domami wzniesionymi w systemie EIFS”.

Następnie dodał: „Wiele domów wzniesionych przez „wysokiej klasy firmy budowlane, z wysokiej jakości oknami wykazuje zgniliznę drewna i podniesiony poziom wilgotności ścian.”

Przypadki te wyzwoliły falę skarg i spraw sądowych wszczynanych przez właścicieli domów w wielu rejonach kraju. Władze budowlane Północnej Karoliny de facto wzbroniły stosowania tego systemu izolacyjnego w nowych domach, a władze stanu Georgia mają zamiar podjąć podobną decyzję tej jesieni.

Jednocześnie producenci tworzą nowe systemy z odprowadzaniem wody usiłując przywrócić zaufanie właścicieli domów i budowniczych do produktu. Niektóre z tych systemów już pojawiły się na rynku, inne nadal poddawane są ocenie technicznej.

Produkty typu EIFS, wprowadzone do budownictwa mieszkaniowego w USA około 10 lat temu, szybko zyskały popularność ze względu na swe własności, takie jak energooszczędność i elastyczność ich stosowania do różnych projektów. Niektóre wady wyszły na jaw dopiero później. Przypadki nie sprawdzania się EIFS przysporzyły szereg kłopotów budowniczym i właścicielom domów.

Niektóre firmy ubezpieczające przed odpowiedzialnością cywilną poinformowały budowlanych, że domy budowlane, że domy budowane w systemie EIFS nie będą objęte oferowanymi obecnie plisami. Inni ubezpieczyciele np. Maryland Casualty jest jedną z największych firm ubezpieczeniowych, oferujących firmom ubezpieczeniowym, oferujących firmom budowlanym ubezpieczenie przed odpowiedzialnością cywilną.

Tam, gdzie polisa chroni budowlanych przed roszczeniami związanymi z domami EIFS, sprawy potrafią ciągnąć się latami, a w międzyczasie relacje między firmami budowlanymi a właścicielami domów zaostrzają się burząc reputację tych pierwszych i, być może, ograniczając przyszłe ich zyski.

Co najmniej jeden bank wycofał się z kredytów hipotecznych na domy budowane w systemie EIFS.

Niektórzy pośrednicy handlu nieruchomościami odmawiają pokazywania domów EIFS, podczas gdy inni traktują istnienie systemu EIFS, jako istotny fakt, który musi być ujawniony potencjalnym kupującym.

Marvin Windows, wiodący producent okien, powiadomił klientów, że przeprowadza korektę oferowanych przez siebie warunków gwarancyjnych. Zmiany idą w kierunku wyłączenia spod gwarancji produktów zainstalowanych w domach z izolacją EIFS. Jednocześnie EIFS „Z odprowadzeniem wody” jest nadal objęty gwarancją.

Przynajmniej jedna ze spółek powiadomiła swych pracowników, że jeśli zakupią dom z systemem EIFS, nie zostanie on objęty firmowym programem odkupienia majątku pracownika w przypadku jego przenosin.

Najbardziej spektakularną sprawą cywilną dotyczącą wadliwości EIFS jest sprawa z powództwa zbiorowego wytoczona w Północnej Karolinie przez obecnych lub byłych właścicieli domów mieszkalnych lub innych obiektów izolowanych w systemie EIFS przeciwko dziesięciu producentom tego materiału. Właściciele nieruchomości twierdzą, że znaczna liczba budynków, zarówno mieszkalnych jak i innego użytku, z elewacją EIFS poniosła i nadal ponosi istotne szkody spowodowane zaciekaniem wody. Niektóre z uszkodzeń mają charakter strukturalny.

Dziewięć innych spraw zbiorowych przeciwko producentom EIFS trafiło do sądów federalnych w Północnej Karolinie, Południowej Karolinie i na Florydzie. Kolejna sprawa z powództwa zbiorowego została złożona, choć nie potwierdzona w sądzie stanowym w Georgii. W skali kraju ponad 100 indywidualnych spraw zostało wszczętych przeciwko firmom budowlanym przez właścicieli domów, którzy dochodzą rekompensaty za poniesione szkody Zazwyczaj EIFS nie jest stosowanych przez budowlanych, ale raczej przez podwykonawców szkolonych przez poszczególnych producentów tego materiału.

Całkiem poważna debata rozpętała się wokół tego, czy tradycyjna „bariera” okładziny EIFS da się pogodzić z innymi systemami w typowym budynku w połączeniu z metodami zazwyczaj stosowanymi przy budowie domów. System izolacyjny EIFS składa się z czterech warstw: obicia bez papy; płyty izolacyjnej połączonej spoiwem; warstwy podstawowej w której osadzona jest siatka, z włókna szklanego lub metalu; wreszcie akrylowej, wodoodpornej warstwy wykończeniowej o żądanej barwie.

W odróżnieniu od innych systemów okładzinowych, woda, która dostanie się do EIFS, nie ma łatwego ujścia. Zamknięta jak w pułapce, woda, zazwyczaj wciekająca poprzez ramy okienne obróbkę blacharską dachu i inne punkty łączeń, przesyca obicie i inne elementy konstrukcji doprowadzając wreszcie do gnicia drewna.

„Większość naszych problemów powstało na styku z oknami, gdzie woda dostaje się pod EIFS”, stwierdził Murray Rust z Montgomery and Rust, Inc., firmy budownictwa mieszkaniowego z Pittsburgha. „To powoduje butwienie obramowania okien i ograniczone w swym zasięgu szkody we wnękach słupowych”.

Pogarszający się stan drewna jest często niezauważalny zarówno od wewnątrz, jak i od zewnętrznej strony domu. Początkowo nie można go stwierdzić oględzinami. Może się zdarzyć, że miną lata, zanim problem objawi się w postaci plam, wypaczeń lub miękkich ścian. Do tego czasu dom może ule szerokim uszkodzeniom, które poważnie obniżą jego wartość i atrakcyjność rynkową.

W przeciwieństwie do marketingowych opisów stosowanych przez niektórych producentów EIFS w momencie jego wchodzenia na rynek, materiał ten nie jest produktem wymagającym niewielkiego wkładu konserwacyjnego. Domy okładane EIFS wymagają częstego wykonywania prób i, być może, częstego doszczelniania, aby zapobiec wciekaniu wody (zob. następna strona).

Niektórzy specjaliści dochodzą do wniosku, że przyczyna nie sprawdzania się EIFS tkwi w strukturze samego produktu. Stwierdzają oni, że woda jaka dostanie się do przestrzeni wewnątrz ścian, nie ma łatwego odpływu.

W obliczu zawodności materiału, dwie z organizacji zajmujących się modelowymi warunkami technicznymi, BOCA i IDBO, rewidują kryteria dopuszczania EIFS do użytku.

W międzyczasie NAHB nawołuje zarówno budowniczych, jak i konsumentów, do zachowania świadomości zawodność EIFS i podejmowania rozważnych decyzji rynkowych w stosunku do tego produktu. Co więcej, firmy budujące domy z zastosowaniem EIFS mogą nie mieć na nie pokrycia z posiadanych polis ubezpieczenia przed odpowiedzialnością cywilną. To, z kolei, na razie na poważne ryzyko odszkodowań. Firmy budowlane powinny bez zwłoki sprawdzić u swych ubezpieczycieli, czy posiadane przez nich polisy pokrywają ich odpowiedzialność za wznoszone przez nich domy z okładziną EIFS.

W roku 1995 przywódcy NAHB powołali grupę zadaniową celem koordynacji reakcji NAHB na problemy wywołane EIFS. Członkowie grupy są zaangażowani w oficjalne mediacje zmierzające ku rozwiązaniu dysput wokół tego produktu. W mediacjach biorą udział grupy właścicieli nieruchomości z Pn. Karoliny, Prokuratura Stanowa wielu producentów EIFS, ubezpieczyciele reprezentujący firmy budowlane i producentów. W toku negocjacji znaczną część wysiłku i zasobów przeznaczono na wypracowanie oszczędnych metod usuwania szkód wyrządzonych przez EIFS, możliwych do przyjęcia dla właścicieli domów. Grupa zadaniowa ma nadzieję, że zadowalające rozwiązanie uda się osiągnąć już niedługo.

Ośrodek Badań NAHB (NAHB Research Center) przygotował raport techniczny o EIFS i odpowiada na pytania związane z tym materiałem ze strony budowniczych i właścicieli domów na „gorącej linii” „Home-Base Hotline”. Bezpłatne połączenie można uzyskać pod numerem linii telefonicznej: 1-800-898-2842 lub pocztą elektroniczną pod adresem: homebase@nahb.org.

Rekomendowane procedury prowadzenia prób wilgotności w domach EIFS

NAHB Research Center stworzył procedury prowadzenia prób wilgotnościowych w domach EIFS.

Sprawdzenie zawartości wilgotności w ścianach można przeprowadzić stosując elektryczny wilgotnościomierz Ma on dwie elektrody (szpilki) o długości co najmniej dwóch cali (ok. 5 cm), pokryte izolacją elektryczną. Urządzenie takie wykrywa wilgotność jedynie czubkami czujników, toteż wilgoć zgromadzona na powierzchni ściany i stykająca się z trzonem szpilek nie powinna zniekształcać odczytu. Mimo to, należy się upewnić, by powierzchnia okładziny była sucha, bez zawilgoceń w rodzaju rosy. Błędny odczyt może się też pojawić, jeżeli szpilki zetkną się z metalową obróbką.

Szpilki miernika należy wprowadzić w ścianę do momentu, gdy zetkną się z okładziną lub ramą, którą chcesz zbadać. Czasem trzeba znacznej siły, by przebić się przez EIFS, jednakże zazwyczaj nacisk palców lub uderzenie dłonią w uchwyt wilgotnościomierza wystarczy dla wprowadzenia szpilek pod warstwę EIFS.

Wilgotnościomierze pokazują poziom wilgoci jedynie bezpośrednio w sprawdzanym punkcie. W domach obłożonych EIFS, w których wystąpiły zacieki , uszkodzenia spowodowane wodą obejmują jedynie 5% powierzchni okładziny. Jednakże, ponieważ mogą się one pojawić w dowolnym miejscu w pobliżu otworu w ścianie, należy przeprowadzić możliwie najwięcej prób. A oto obszary jakie należy sprawdzić:

– pod oknami
– pod narożnikami parapetów okiennych i słupkami
– poniżej belek stropowych
– poniżej wylotu rynien i rur spustowych
– przy elementach dołączonych i otworach w poszyciu, jak drzwi, pomosty, balkony, itp.
– okolice komina w pobliżu linii dachu
– rejony poniżej wypychaczy i innych elementów obróbki blacharskiej
– miejsca poniżej szczelin

Ponadto, należy również dokonać odczytów poszycia w rejonach mniej narażonych na warunki pogodowe, z dala od okien, załamań dachu, itp. To stworzy sieć odniesień dla porównywania stanu wilgotności w badanym domu. Przeciętny poziom wynosi 5%-12%. stan podwyższony jest na ogół nie spotykany w połaciach ścian pozbawionych otworów. Wilgotność występująca w tych rejonach jest zazwyczaj efektem działania naturalnego nacisku pary wodnej torującej sobie drogę poprzez materiał ściany zewnętrznej. Poziom wilgotności może się również wahać w zależności od pory roku. Zazwyczaj odczyt wilgotności jest podawany w procentach. Dla wyrobów z drewna progowymi poziomami wyznaczającymi tok dalszych działań są:

– poniżej 20% – nie trzeba podejmować żadnych kroków

– 20% – 30% – w bezpośrednim sąsiedztwie badanego punktu należy wykonać trzy inne próby, aby ustalić zasięg obszaru o podwyższonej wilgotności. należy też odnaleźć i uszczelnić miejsca wciekania wody. zaleca się dalsze badania zasięgu uszkodzeń strukturalnych.

Zawsze wypełniaj otwory w okładzinie spowodowane przeprowadzanymi próbami wilgotnościowymi atestowanymi materiałami uszczelniającymi (spoiwo zgodne z ASTM-C-920 lub zalecane przez producentów EIFS).

Wśród firm oferujących elektryczne wilgotnościomierze są: David White, Inc., 1-800-732-5478; Delmhorst Instrument Co., 201-334-2557; Lignomat USA, Ltd., 1-800-227-2105; Wagner Electronic Products, Inc., 503-582-0541.

Istnieje wiele rodzajów nieinwazyjnych wilgotnościomierzy wykrywających wodę na zasadzie pola elektromagnetycznego. Budowlani stosują je do pomiaru poziomu wilgotności słupów i poszycia drewnianego. Jednakże mierniki te nie zdadzą egzaminu w przypadku okładziny EIFS, ponieważ czujnik musi się bezpośrednio stykać z drewnem, zaś przy EIFS warstwa powierzchniowa jest zazwyczaj oddalona o około dwa cale (5 cm) od poszycia czy słupa. Jest to więc zbyt duża odległość, by można było dokonać pomiaru.

Jeden z producentów oferuje wilgotnościomierz zaprojektowany specjalnie z myślą o domach okładanych EIFS. Zamiast procentowych odczytów poziomu wilgotności, miernik wskazuje miejsca, w których poziom ten może być zbyt wysoki, co czyni go użytecznym urządzeniem do wstępnego badania większych powierzchni. Po wstępnym przetestowaniu można następnie przystąpić do wykonania prób miernikiem szpilkowym, który poda nam faktyczny poziom zawilgocenia. Omawiany tu wilgotnościomierz zwany „detektorem wilgotnych ścian”, jest produkowany przez Tramex, Ltd. Oba typy wilgotnościomierzy można nabyć poprzez  firmę Professional Equipment, Inc., tel. 1-800-334-9291.

Dalsze informacje na temat przeprowadzania prób domów wykładanych EIFS, a także wszelkich innych kwestii technicznych związanych z domami EIFS, można uzyskać w NAHB Research Center poprzez linię telefoniczną Home Base Hotline nr 1-800-898-2842.

Tłumaczenie: Ewa Nanowska

 

Od redakcji:

Publikując powyższy materiały pragniemy zwrócić uwagę architektom i budowniczym na zagrożenie jakie niesie dla lekkiego budownictwa szkieletowego stosowanie nieprawidłowo rozwiązanych zewnętrznych systemów dociepleń z użyciem styropianu jako materiału izolacyjnego.

Jako Centrum Budownictwa Szkieletowego od dłuższego czasu interesowaliśmy się tematem zewnętrznych systemów dociepleń. Już od ponad roku z firmą Dryvit prowadziliśmy rozmowy dotyczące opracowania rozwiązań w zakresie stosowania styropianu jako materiału izolacyjnego podczas docieplania budynków zrealizowanych w technologii szkieletu drewnianego. Rozmowy te zaowocowały konkretnymi rozwiązaniami, które pozwalają uniknąć problemów spotykanych ostatnio w Stanach Zjednoczonych.

Zebraliśmy także bardzo dużo opracowań, dokumentów i zdjęć pokazujących zniszczenia spowodowane zastosowaniem styropianu jako materiału izolacyjnego w zewnętrznych systemach dociepleń. Materiały te dotyczą głównie Stanów Zjednoczonych. Nie mniej temat ten również na terenie naszego kraju  może okazać się tematem gorącym. Znamy bowiem wiele przykładów budynków i całych osiedli zrealizowanych i realizowanych ze styropianem jako materiałem zewnętrznego docieplenia. Posiadamy także przykłady rozwiązań zgodnych z technologią, zapewniających prawidłowe działanie warunków wilgotnościowo-cieplnych, gwarantujących trwałość budynkowi.

Wojciech Nitka

Możesz również polubić…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

17 − 6 =