Przewiązki poziome – blocking

przez Wojciech Nitka · Opublikowano 22 listopada 2014 · Zaktualizowano 22 sierpnia 2015

Na budowach często spotyka się stosowanie przewiązek poziomych mających, według projektantów czy budowniczych gwarantować sztywność konstrukcji ścian. Najczęściej spotyka się przewiązki mocowane poziomo w połowie wysokości słupków. W większości przypadkach są one mocowane mijankowo w stosunku do siebie. Nie mniej w ostatnim okresie spotkałem się z przypadkiem gdzie inspektor nadzoru inwestorskiego zalecił montaż przewiązek w jednej linii uzasadniając to pełniejszą gwarancją usztywnienia konstrukcji ścian. Spotkać można także przewiązki założone przemienne – po dwa w co drugim polu na wysokości ok.1/3 i 2/3 słupka i po jednym w sąsiednim polu – w połowie wysokości (patrz. zdjęcie).

Z wyjaśnień projektantów czy budowniczych wynika iż zakładanie poziomych przewiązek między słupkami na zapobiec wyboczeniu się ścian czy też uniemożliwić skręcanie się słupków. Powyższe twierdzenia nie mają żadnego uzasadnienia. Mocowane na gwoździe poziome przewiązki nie mają bowiem wpływu na sztywność ścian zewnętrznych, a tym bardziej wewnętrznych. Sztywność ścian zapewnia poszycie zewnętrzne oraz montowana wewnątrz płyta gipsowo-kartonowa.

Chcąc natomiast zapobiec skręcaniu się słupków, należy stosować odpowiedniej wilgotności drewno. Bowiem zbyt duża wilgotność drewna konstrukcyjnego powodować może skręcanie się słupków. Bez wątpienia na powyższe wpływ będzie miał również układ słoi. Zakładanie poziomych przewiązek we wszystkich polach jest bezzasadne. Powyższe należy ograniczyć do miejsc, które przewiązek wymagają.

Gdzie i kiedy zatem należy stosować przewiązki i jaka jest ich rola?

W budownictwie szkieletowym montaż przewiązek ogranicza się do:

– ścian zewnętrznych o słupkach wysokości ponad 10,0 stóp tj. 305 cm, przy czym nie jest to uzasadnione względami konstrukcyjnymi a warunkami ograniczenia rozprzestrzeniania się ognia. Przewiązki w tym przypadku mają za zadanie pełnienie funkcji zastawek ogniowych, co związane jest z wznoszeniem budynku w konstrukcji „balonowej”. W tym przypadku zastawki mocuje się na płaszczyźnie stropu dzielącego kondygnacje (rys. 1).

– wzdłuż belek policzkowych klatki schodowej. Przewiązki j/w spełniają rolę zastawek ogniowych. W przypadku pożaru mają ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia na wyższą kondygnację.

– usztywnienia słupków wokół otworów drzwiowych. Przewiązki montuje się w po obu stronach otworów drzwiowych w celu zapewnienia sztywności futrynie drzwiowej.

– w miejscach montażu szafek kuchennych i armatury łazienkowej. Założenie przewiązek w odpowiednich miejscach i na odpowiedniej wysokości zapewnia możliwość mocowania szafek kuchennych i armatury łazienkowej.

– w miejscach łączenia ścian wewnętrznych ze ścianami zewnętrznymi. Przewiązki montuje się pomiędzy słupkami ściany zewnętrznej. Do nich montuje się skrajny słupek ściany wewnętrznej (rys. 2).

– w miejscach mocowania puszek elektrycznych. W zależności od rodzaju puszki elektryczne montowane są albo do słupków ściany albo do przewiązki założonej pomiędzy dwoma sąsiednimi słupkami.

Jak wynika z powyższego, stosowanie przewiązek we wszystkich polach pomiędzy słupkami ścian zewnętrznych, a tym bardziej wewnętrznych nie mają żadnego uzasadnienia konstrukcyjnego jak to powszechnie przyjmuje się na wielu budowach. Nie usztywniają one konstrukcji ściany jak i nie usztywniają słupków. Wprost przeciwnie; stosowanie przewiązek – zwiększa zużycie drewna konstrukcyjnego i koszty robocizny. Ponadto przewiązki zwiększają powierzchnię mostków termicznych, oraz utrudniają układanie izolacji termicznej. Nie docięte na odpowiedni wymiar „co do milimetra” powodować mogą wygięcie słupków co w konsekwencji utrudni montaż płyt gipsowo-kartonowych.

Przewiązki w stropie

Inne znaczenie mają przewiązki w stropie. W ścianach stosuje się przewiązki z litego drewna. Do stosowania w stropach można wyróżnić kilka rodzajów przewiązek: z drewna litego, w pełnej lub nie pełnej wysokości belki stropowej, lub krzyżulcowe wykonane z drewna, bądź metalowe. Rodzaj stosowanych przewiązek uzależniony jest od przeznaczenia.

Przewiązki w stropach zaleca się stosować:

– w stropach o rozpiętości powyżej 3,60 m w połowie rozpiętości stropu. W tym przypadku rolą ich jest zmniejszenie strzałki ugięcia belek stropowych. Jednocześnie, ze względu na wysokość belek stropowych (przeważnie 184 i 235 mm) przewiązki zapobiegają skręcaniu się belek. Stosuje się przewiązki z drewna litego o pełnej wysokości belki stropowej bądź krzyżulcowe drewniane (rys. 3, rys. 4) czy też metalowe.

– w miejscach łączenia się ścianki działowej ze stropem, gdy ścianka montowana jest równolegle do belek stropowych. Ponieważ przewiązki spełniają jedynie rolę montażową zaleca się stosować przewiązki z drewna litego o wysokości mniejszej niż belki stropowe lub na płask (rys. 5).

– w miejscach ścian wewnętrznych i zewnętrznych równoległych do belek stropowych stojącej na stropie. Przewiązki zapobiegają ugięciu się płyty poszycia stropu i przenoszą obciążenia na sąsiednie belki. W tym przypadku należy stosować przewiązki z drewna litego o wysokości równej wysokości belek stropowych (rys. 6 i rys. 7).