Izolacyjność cieplna ścian

Ściana stanowiąca przegrodę zewnętrzną powinna spełniać wymagania izolacyjności cieplnej i akustycznej zgodnie z rozporządzeniem [1] oraz być trwale zabezpieczona przed działaniem warunków atmosferycznych zgodnie z wymaganiami PN-EN-12152 [57] i PN-EN 12154 [58].

Konstrukcja ściany powinny być zgodna z ETAG nr 007 [8] i być uwzględniana w obliczeniach izolacyjności cieplnej ściany.

Typowy układ warstw w ścianie zewnętrznej:
– okładzina elewacyjna,
– folia wiatroizolacyjna,
– płyta zewnętrznego poszycia,
– konstrukcja ściany wypełniona izolacją cieplną,
– folia opóźniacza pary,
– okładzina wewnętrzna.

18DD-01

Typowy układ warstw ściany zewnętrznej

Przedstawiony układ warstw w ścianie, bez uwzględniania okładziny elewacyjnej, przy zastosowaniu odpowiednich materiałów zapewni wymagany współczynnik U poniżej 0,3 W/m2K.
– okładzina elewacyjna, np. drewniana (nie uwzględniana w obliczeniach),
– folia wiatroizolacyjna,
– płyta poszycia – grub. 12 mm – ʎ = 0,13 W/mK
– konstrukcja ściany – 40 x 150 mm, w rozstawie osiowym 600 mm – ʎ = 0,16 W/mK
– izolacja cieplna – grub. 150 mm – ʎ = 0,033 W/mK
– folia opóźniacza pary,
– płyta gipsowo-kartonowa grub. 12,5 mm – ʎ = 0,25 W/mK

Obliczeniowy współczynnik dla przegrody niejednorodnej (z uwzględnieniem konstrukcji drewnianej) wynosi U = 0,282 W/m2K.

Wysokość współczynnika przenikania ciepła przegrody  w głównej mierze zależy o właściwości cieplnych materiału izolacyjnego, tj. od wielkości współczynnika ʎ – im niższy tym lepsze właściwości izolacyjne materiału, tym niższy współczynnik przenikania ciepła przegrody.

Współczynnik przenikania ciepła dla ściany zewnętrznej można także obniżyć, a tym samym poprawić izolacyjność cieplną ściany, poprzez zwiększenie warstwy izolacji cieplnej po zewnętrznej albo wewnętrznej stronie przegrody.

Na zewnętrzną warstwę izolacji cieplnej głównie stosuje się wełnę mineralną lub styropian pokrywając je odpowiednim rodzajem tynku.  W przypadku izolacji z wełny mineralnej, wełnę układa się bezpośrednio na folii wiatroizolacyjnej.

W przypadku izolacji ze styropianu, pod warstwą styropianu należy zachować szczelinę wentylacyjną. Szczelinę zapewni styropian ryflowany lub gładki układany na ruszcie. W dolnej części elewacji, styropian należy zabezpieczyć listwą startową. z otworami wentylacyjnymi. Zgodnie z PN – EN ISO 6946 [75], w przypadku stosowania listwy startowej z otworami wentylacyjnymi o łącznej powierzchni nie przekraczającej 500 mm2 na metrze bieżącym listwy, szczelinę można uznać na niewentylowaną, a wartość cieplną zewnętrznego ocieplenia można uwzględnić przy obliczaniu współczynnika izolacyjności cieplnej ściany.

Mocowana po zewnętrznej stronie ściany wełna mineralna czy styropian pokryte tynkiem tworzy powierzchnię elewacyjną.

W przypadku montażu elewacji z okładziny drewnianej, pod okładzinę, można założyć dodatkową warstwę izolacji, np. z wełny mineralnej. Nie należy stosować styropianu.  Pod okładziną drewnianą należy zapewnić szczelinę wentylacyjną. W dolnej i górnej części, szczelinę należy zabezpieczyć przed owadami i gryzoniami.

18E2

Układ warstw ściany zewnętrznej z elewacją drewnianą

Ścianę zewnętrzną można docieplić także po stronie wewnętrznej, montując na konstrukcji ściany, poziomy ruszt drewniany wypełniony dodatkową warstwą izolacji cieplnej.
Ruszt i dodatkowa warstwa izolacji cieplej mogą być mocowane do ściany pokrytej folią opóźniacza pary, pod warunkiem, że warstwa dodatkowej izolacji cieplnej nie będzie grubsza od połowy grubości warstwy izolacji cieplnej ściany.
W przypadku gdy warstwa dodatkowej izolacji cieplnej przekracza połowę grubości izolacji cieplnej ściany, opóźniacz pary należy mocować na dodatkowej warstwie ocieplenia.

 18F2

Układ warstw ściany zewnętrznej z dodatkową warstwą izolacji od wewnątrz

Przykładowe rozwiązania izolacyjności cieplnej ścian zewnętrznych spełniające wymagania budownictwa energooszczędnego i pasywnego

Układ warstw w ścianie dla Umax = 0,15 W/m2K i Umax 0,12 W/m2K
Dla jednorodzinnego budownictwa energooszczędnego, o wielkości zapotrzebowania na energię użytkową wyłącznie do celów ogrzewania i wentylacji, w wysokości 40 kWh/(m2rok) wartość współczynnika przenikania ciepła U ściany zewnętrznej powinna wynosić Umax = 0,15 W/m2K dla I, II i III strefy klimatycznej oraz Umax = 0,12 W/m2K dla IV i V strefy klimatycznej.
Współczynnik U wielkości poniżej 0,15 W/m2K zapewni układ:
– tynk sylikatowy – grub. 3 mm – ʎ = 0,80 W/mK
– zaprawa klejowa – grub. 3 mm – ʎ = 0,85 W/mK
– okładzina elewacyjna, zgodnie z PN – EN ISO 6946 [75], z materiału izolacyjnego (styropian lub wełna) o współczynniku ʎ = 0,033 W/mK, grub 100 mm,
– folia wiatroizolacyjna,
– płyta poszycia – grub. 12 mm – ʎ = 0,13 W/mK
– konstrukcja ściany – 40 x 150 mm, w rozstawie osiowym 600 mm – ʎ = 0,16 W/mK
– izolacja cieplna – grub. 150 mm – ʎ = 0,033 W/mK
– folia opóźniacza pary,
– płyta gipsowo-kartonowa grub. 12,5 mm – ʎ = 0,25 W/mK

Obliczeniowy współczynnik U dla przegrody niejednorodnej (z uwzględnieniem słupków) wynosi: 0,139 W/m2K.

Zwiększenie grubości okładziny elewacyjnej j/w do grubości 150 mm spowoduje zmniejszenie wartości współczynnika U do 0,114 W/m2K.

Układ warstw w ścianie dla Umax 0,10 W/m2K i Umax 0,08 W/m2K.
Dla jednorodzinnego budownictwa pasywnego, o wielkości zapotrzebowania na energię użytkową wyłącznie do celów ogrzewania i wentylacji, w wysokości 15 kWh/(m2rok) wartość współczynnika przenikania ciepła U ściany zewnętrznej powinna wynosić Umax =  0,10 W/m2K dla I, II i III strefy klimatycznej oraz Umax = 0,08 W/m2K dla IV i V strefy klimatycznej.
Współczynnik U wielkości poniżej 0,10 W/m2K zapewni układ:
– tynk sylikatowy – grub. 3 mm – ʎ = 0,80 W/mK
– zaprawa klejowa – grub. 3 mm – ʎ = 0,85 W/mK
– okładzina elewacyjna, zgodnie z PN – EN ISO 6946 [75], z materiału izolacyjnego (styropian lub wełna) o współczynniku ʎ = 0,033 W/mK, grub 150 mm,
– folia wiatroizolacyjna,
– płyta poszycia – grub. 12 mm – ʎ = 0,13 W/mK
– konstrukcja ściany – 40 x 150 mm, w rozstawie osiowym 600 mm – ʎ = 0,16 W/mK
– izolacja cieplna – grub. 150 mm – ʎ = 0,033 W/mK
– folia opóźniacza pary,
– ruszt drewniany – 40 x 50 mm – w rozstawie osiowym 600 mm – ʎ = 0,16 W/mK
– izolacja cieplna – grub. 50 mm – ʎ = 0,033 W/mK
– płyta gipsowo-kartonowa grub. 12,5 mm – ʎ = 0,25 W/mK

Obliczeniowy współczynnik U dla przegrody niejednorodnej j/w (z uwzględnieniem słupków) wynosi U = 0,099 W/m2K

Zwiększenie grubości okładziny elewacyjnej j/w do grubości 250 mm spowoduje zmniejszenie wartości współczynnika U poniżej 0,076 W/m2K.

 

Przypisy:

1). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U Nr 75, poz. 690, z 2003 r. Nr 33, poz. 270 oraz z 2004 r. Nr 109, poz. 1156.

8) ETAG nr 007 – „Zestawy do wykonywania budynków o konstrukcji szkieletowej z drewna”.

57) PN-EN 12152 „Ściany osłonowe. Przepuszczalność powietrza. Wymagania eksploatacyjne i klasyfikacja”.

58) PN-EN 12154 „Ściany osłonowe. Wodoszczelność. Wymagania eksploatacyjne i klasyfikacja”.

75) PN-EN ISO 6946 – Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania

 

Artykuł pochodzi z książki „Szkieletowy dom drewniany” autorstwa Wojciecha Nitka, Gdańsk, 2013

Możesz również polubić…

29 komentarzy

  1. Przemek pisze:

    Witam,
    Mam pytanie odnośnie pozostawienia szczeliny między plyta osb a izolacja , w układzie warstw na dachu przy zastosowaniu pełnego krycia plyta osb między plyta a izolacja zostawia się szczeline wentylacyjną, więc dlaczego takiej szczeliny nie należy zostawiać w ścianie?Czy nie istnieje tutaj możliwość że wilgoć z budynku wykropli się na wewnętrznej ścianie plyty osb i spowoduje zawilgocenie izolacji ?
    Pozdrawiam
    Przemek B

    • Tak, w połaci dachu pokrytej płytą poszycia należy zachować szczelinę wentylacyjną – z nawiewem w okapie i wywiewem w kalenicy – dla wyprowadzenia z połaci dachu wilgoci poza obręb dachu. Jest to związane z faktem, iż przed dachu ucieka dwa-trzy razy więcej wilgoci (różne źródła różnie podają) niż przez ściany, a także z tym, że na poszycie najczęściej kładzie się papę, która nawet zachowania szczelin pomiędzy płytami, nie przepuszcza wilgoci na zewnątrz. Stąd wymagana jest szczelina wentylacyjna.
      Ten problem nie występuje w ścianach – dwa-trzy razy mniejsza wilgotność uchodząca przez ściany, szczelina (obowiązkowo ok. 3 mm) pomiędzy płytami poszycia, no i folia wiatroizolacyjna, która pozwala wyprowadzić wilgoć na zewnątrz.
      A tak przy okazji – jak widzisz możliwość zachowania szczeliny w ścianie by wyprowadzić z niej wilgoć na zewnątrz ???

      • Przemek pisze:

        Myślałem żeby folie wiatroizolacyjna zamontować przed plyta osb,bezpośrednio na słupach ściany następnie plyte poszycia odsunąć od słupów po przez zamontowanie jej na drewnianych dystansach w formie listwy nabitej na słupy, wykonując dodatkowo szczelinę wentylacyjna na wysokości cokola i przy styku ściany z dachem ,mam jednak pewne wątpliwości że przez taki zabieg budynek może stracić na swojej sztywności?

        • Jaka jest rola folii wiatroizolacyjnej ???
          Ma chronić budynek – płytę poszycie, konstrukcję, itp. – przed wilgocią z zewnątrz. Zatem wiatroizolację ZAWSZE zakłada się na płytę poszycie a nie pod płytę. Nie kombinuj. Źle na tym wyjdziesz.

  2. Sebastian pisze:

    Panie Wojciechu. Bede budowal dom kanadyjski. W projekcie aby zadowolic ustawodawce dolozono 10cm styropianu na elewacji zewnetrznej. Nie chce tego robic. Chce any sciany pozostaly dosc cienkie. Przez dlugie lata domy kanadyjskie tak budowano i buduje. Czy straty ciepla beda bardzo duze czy moge spokojnie zrobic bez styropianu. Zalezy mi w glownej mierze na estetyce osadzenia okien aby od zewnatrz licowaly ze sciana ( jak w usa) a nie woadaly w otwory okienne. A od wewnatrz chcialbym miec male krotki parapety oraz estetyczne opaski wokol okien. Dodam ze okna beda typu sash, przesuwane gora/dol.

    • Robisz poważny błąd. To nie że zadawalasz ustawodawce. To, to, że sobie robisz pod górkę.
      Zwróć uwagę – niska izolacyjność cieplna przegród zewnętrznych to wysokie koszty ogrzewania, a latem, przy takich temperaturach jak w tym roku, to sauna w całym daomu.

    • Tomasz pisze:

      A okna można zamontować na konsolach w warstwie ocieplenia. Wówczas nie będą tak „wpadały” w ścianę

  3. Marta pisze:

    Świetny wpis! Bardzo przydatny :)
    Mam pytanie co do wariantu z dodatkoeym ociepleniem z wełny i okładziną drewnianą. Chciałam zastosować nie tradycyjny siding, a bardziej „nowoczesną” okładzinę gdzie między klepkami są przerwy. W zwiazku z tym woda może się dostawać do dalszych watstw. Czy trzeba w tej sutuacji jakoś dodatkowo zabezpieczyć ścianę przed wpływem wody?
    Pozdrawiam

    • Ścianę nie tylko należy zabezpieczyć przed działaniem wody, ale tekże przez działaniem promieni słonecznych.
      Należy pamiętać, że izolacja cieplna powinna być zabezpieczona folią wiatroizolacyjną, która zazwyczaj posiada studniową odporność na działanie promieni UV. Zatem szczeliny pomiędzy poszczególnymi elementami drewnianej okładziny elewacyjnej powinny nie dopuścić do odziaływania promieni słonecznych na folię wiatroizolacyjną. By temu zapobiec nalezy stosować listy o odpowiednim profilu, z odpowiednią szerokością szczeliny pomiędzy nimi.
      Ponieważ w tym miejscu nie ma możliwości wklejania rysunku, o ile jest Pani zainteresowana szczegółowymi rozwiązaniami, proszę o zapytanie na naszym Forum, gdzie będę mógł wkleić odpowiedni rysunek.

  4. Norweskiedomy pisze:

    Mowisz kolego nieprawde, kolega wczesniej ma racje, cala skandynawia uklada wiatroizolacje na konstrukcje, stosuje nabitki dystansowe i dopiero plyte potem styropian/welne lub deske elewacyjna. po co Ci wiatroizolacjz na plyte skoro potem mocujac styropian dziurawisz ja jak durszlak babci, na logike trzeba to wziasc.

  5. Paweł pisze:

    Dobrze rozumiem, że typowy układ ściany z izolacją cieplną tylko z wełny 150mm, nie spełnia aktualnej normy, czy może jednak doliczenie nie uwzględnianej w wyliczeniach warstwy drewnianej okładziny elewacyjnej sprawia, że normę spełni?
    Jeżeli nie t czy wystarczy od wewnątrz dołożyć 5cm warstwę wełny?

    • Wszystko zależy od tego jaką izolację cieplną przyjmiesz. Czy o współczynniku lambada o,030 czy 0,045. Jak widać różnica duża. Tej drugiej musisz użyć o 50% więcej w stosunku do pierwszej, by uzyskać ten sam współczynnik U.
      Okładziny drewnianej, z powodu konieczności zachowania pod nią szczelin wentylacyjnej, nie uwzględnia się w obliczeniach współczynnika U.

  6. Mateusz pisze:

    Panie Wojciechu, mam pytanie dotyczące docieplenia domu wełną. Obecnie posiadam „klasyczny układ warstw ściany” tj, GK -> paroizolacja -> ocieplenie wewnątrz ściany (wełna 145mm) -> osb 15mm -> wiatroizolacja -> ruszt 25mm -> elewacja drewniana 20mm. Myślę o demontażu elewacji i zwiększeniu grubości rusztu do 100mm, uzupełnieniu go wełną, nałożeniu wiatroizolacji i wykończeniu całości deską elewacyjną. Moje pytanie dotyczy konieczności demontażu poprzedniej wiatroizolacji. Czy można ją zostawić i dodać kolejną warstwę po dociepleniu, czy konieczne jest usunięcie pierwotnie położonej warstwy wiatroizolacyjnej.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.

  7. Mateusz pisze:

    Witam,mam stary drewniany dom i chce ocieplić wełna mineralna i potem na to deska elewacyjna,nie tynk,moje pytanie jest takie czy najpier mam dac folie wiatro izolacyjna i potem na to welna i potem deska elewacyjna czy na drewnianą ścianę wełna potem folia wiatro izolacyjna i deska elewacyjna

    • Witam,
      jeżeli dajesz deskę elewacyjną to układ powinien być następujący:
      – ściana istniejąca,
      – wełna mineralna,
      – folia wiatroizolacyjna – by wiatr nie wychładzał izolacji,
      – szczelina wentylacyjna,
      – okładzina drewniana.
      Nie zapomnij od dołu założyć siatki przeciw owadom i gryzoniom.

  8. Mateusz pisze:

    Dziękuję za szybką odpowiedź,pozdrawiam.

  9. Krzysztof pisze:

    Witam,. mam stary murowany dom, chce położyć na mur wełne skalną i na to deskę elewacyjna drewnianą,,jak to można wykonać ,chodzi mi o to czy wełnę na wcisk między listwy ,potem folie paroprzemuszczlna ,czy membranę dachowa ,i czy ma być deska elewacyjna na to bezpośrednio ,czy ma być luz między deska a paroizolacją.dxieki za odpowiedz

    • Proponuję:
      – istniejący mur,
      – wełna mineralna odpowiedniej grubości, pomiędzy rusztem, (ruszt drewniany odizolowany od muru, np. papa izolacyjna)
      – folia wiatroizolacyjna,
      – ruszt drewniany grub. np. 20 mm, bity na poprzedni ruszt – zapewni szczelinę wentylacyjną.
      – deska elewacyjna.
      To takie ogólne rozwiązania. Mogą wystąpić odstępstwa w zależności od sposobu montażu deski elewacyjnej.

  10. Marcin pisze:

    Witam,
    Mam pytanie listwy startowej w nawiązaniu przegrody dokładnie takiej jak w artykule ze styropianem ryflowanym wiatroizolacją i płytą OSB. Będę zakładał styropian ryflowany 5 cm ale na dole mam piwnicę również wykończoną styropianem 5 cm. W takim przypadku jak wykończyć ten element aby zapewnić szczelinę wentylacyjną. Czy ma ktoś jakiś sprawdzony listwę startową, która załatwiła by temat? Proszę również wyjaśnić jak wygląda dokładnie wiatroizlacja w tym przypadku koło listwy startowej. Zawijam ją pod listwę na listwie czy wpuszczam po ścianie fundamentowej pod styropianem. Pozdrawiam

    • Pomiędzy styropianem ocieplającym ścianę a styropianem ocieplającym fundamenty należy zapewnić szczelinę, która umożliwi wentylację szczeliny ściany. Można to zrobić ścinając po skosie górną krawędź warstwy styropianu ocieplającego fundamenty.
      Folię wiatroizolacyjną należy wywinąć na listwę startową, by ewentualna woda spływa po niej do listy a nie pod listwę.

    • Pomiędzy styropianem ściany a styropianem fundamentów należy zapewnić szczelinę. Można to wykonać ścinając po skosie górną krawędź styropianu ocieplającego fundamenty.
      Wiatroizolację należy wypuścić na listwę startową, by ewentualna woda spływała do listwy, a nie pod listwę.

      • Marcin pisze:

        Panie Wojciechu,
        Dziękuję za odpowiedź. Mam jeszcze 2 wątpliwości mam nadzieję, że pomoże mi Pan zrozumieć to zagadnienie właściwie.
        Pierwszy temat dotyczący wywijania wiatroizolacji na listwę startową. Jeżeli tak zrobię to zakryję otwory z listwy, które miały zapewnić wentylację, ale faktycznie wyprowadzę wodę poza elewację. Jeżeli dobrze to zrozumiałem to w efekcie otrzymam patrząc od góry następujące warstwy poziome: styropian, wiatroizolację i listwę startową, szczelina uzyskana ze ściętego stryroduru i styrodur. Jeżeli dysponuje Pan jakimiś rysunkiem poglądowym byłbym wdzięczny.
        Drugi temat w miejscu tego ścięcia trzeba jakoś wykończyć żeby nie było takiej „dziury” w elewacji. Pewnie jakaś blacha perforowana by załatwiła temat.
        Czy dysponuje Pan jakimś rysunkiem poglądowym jak zrobić to zgodnie ze sztuką i czy jest jakaś gotowa listwa na rynku która rozwiązywała by te dwa tematy. Preferuje korzystać z gotowych rozwiązań.
        Pozdrawiam

  11. milena pisze:

    Dzien dbry Panie Wojciechu
    czy przy zalozeniu grubosci szkieletu (sciany)100mm lepiej zastosowac izolacje:

    wariant ekonomiczny z dociepleniem na zewnatrz – plyta gk, folia op, welna 100 mm ʎ = 0,033; poszycie OSB ; welna 50 mm ʎ = 0,033, folia w, drewniana elewacja

    wariant drozszy plyta gk, folia op, welna 100 mm ʎ = 0,030; poszycie OSB ; folia w, drewniana elewacja

    Roznica w cenie materialow w sumie okolo w wariancie drozszym 3 tys PLN… Warto tej sytuacji wydac wiecej? Czy lepiej wybrac tanszy material w wersji z dociepleniem?
    Dziekuje za info!

    Milena

  12. Krzysztof pisze:

    Dzień dobry, studiuję temat domu szkieletowego i mam wątpliwość jak rozwiązuje się odprowadzenie wilgoci z warstw ściany. Czytałem, że warstwy ściany powinny być porządkowane pod względem swojej „dyfuzyjności” czyli stopnia otwarcia na przepuszczanie pary wodnej. Czyli od wewnątrz GK, paroizolacja a potem usztywnienie OSB (jako najmniej przepuszczalna warstwa), wełna (przepuszcza parę) i na końcu wiatro izolacja i okładzina elewacyjna. Wg tej zasady stosowanie OSB od zewnątrz nie pozwalało by parze wodnej wydostać się ze ściany. Jak to jest?

  13. Krystian pisze:

    Mam zamiar użyć 20 cm wełny jako izolacja w konstrukcji na to płyta wiórowo-cementowa i wiatro izolacja czy jest potrzeba dodatkowej izolacji zewnętrznej . Myślałem nad maks 5 cm wełna ? Ale czy potrzeba

Skomentuj Paweł Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

12 + dwanaście =