Nadproża otworów

Nadproża otworów ścian zewnętrznych

Otwory okienne i drzwiowe zwieńcza się nadprożami, które za zadanie mają przenoszenie obciążeń ze stropu, wyższych kondygnacji i dachu poprzez słupki ościeża na ściany fundamentowe i fundamenty. Nadproża wymagają specjalnej konstrukcji, a stosuje się je jedynie w ścianach nośnych, tak zewnętrznych jak i wewnętrznych. Przykłady typowych rozwiązań nadproży otworów okiennych i drzwiowych ścian zewnętrznych przedstawiają rysunki 1, 2 i 3.

W każdym z rozwiązań, dla typowych szerokości otworów okiennych i drzwiowych, po obu stronach otworu stosuje się podwójne słupki, przy czym na wewnętrznych, zwanych słupkami ościeża, opiera się nadproże. U dołu otwór okienny zamyka belka parapetowa, oparta na słupkach podokiennych. Belka parapetowa i słupki podokienne nie występują w otworach drzwiowych.

Nadproże pełne może być skonstruowane na kilka sposobów w zależności wielkości przenoszonych obciążeń, szerokości otworu i od wysokości uzyskanej nad otworem okiennym, a stropem. Rozwiązania przedstawia rysunek 4.

Ze względu na grubość ścian zewnętrznych, nadproża otworów okiennych i drzwiowych, wykonuje się grubości 14 cm, tj. grubości ściany zewnetrznej, montując je z dwóch elementów grub. 38 mm, środek wypełniając izolacją cieplną. Wysokość nadproża uzależniona jest od rozpiętości otworu i przenoszonych przez nie obciążeń. Typowe wielkości pokazuje tabela 1.

Na izolację nadproży stosuje się wełnę szklaną lub mineralną, a także styropian. Ten ostatni zalecany jest w przypadku stosowania nadproży skrzynkowych, w których to izolacja montowana musi być już podczas montażu nadproża. Izolacje z wełny winne być zakładane po zakończeniu montażu poszycia ścian i pokryciu ich wiatroizolacją i po poszyciu dachu. Taka kolejność robót gwarantuje niezamoczenie izolacji w przypadku opadów atmosferycznych podczas montażu konstrukcji.

Rysunek 1
Typowe rozwiązania nadproży okiennych i drzwiowych, typu pełnego, w konstrukcji platformowej

 

Rysunek 2
Typowe rozwiązanie nadproży okiennych i drzwiowych, typu otwartego, w konstrukcji platformowej.

Rysunek 3
Typowe rozwiązanie nadproży okiennych i drzwiowych, typu otwartego, w konstrukcji balonowej.

Rysunek 4
Rozwiązania nadproży pełnych
a) złożone z podwójnych belek, b) i c) zamknięte górą lub dołem,
d) zamknięte górą i dołem tzw. skrzynkowe,

Tabela 1. Typowe wielkości nadproży.

Rozmiar nadproża	Rozpiętość otworu dla budynków z poddaszem nieużytkowym	Rozpiętość otworu dla budynków piętowych i z poddaszem użytkowym
podwójny 38 x 89 mm	max. do 108 cm
podwójny 38 x 140 mm	od 120 do 180 cm	max. do 120 cm
podwójny 38 x 185 mm	od 180 do 240 cm	od 120 do 180 cm
podwójny 38 x 235 mm	od 240 do 300 cm	od 180 do 240 cm
podwójny 38 x 285 mm	od 300 do 360 cm	od 240 do 300 cm

Nadproża drzwi garażowych

Przy większych szerokościach otworów drzwiowych, np. drzwi garażowych (rysunek 5) wielkość nadproży należy przyjąć na podstawie indywidualnych obliczeń konstrukcyjnych. Przykłady możliwych rozwiązań dla nadproży drzwi garażowych, pokazuje rysunek 6.

Przy większych rozpiętościach otworów, np. w granicach 270–360 cm, nadproża opiera się na podwójnych słupkach ościeżnicy. Potrójne słupki stosuje się, gdy rozpiętość otworu przekracza 360 cm.

Rysunek 5
Typowe rozwiązanie konstrukcji otworu drzwi garażowych

          

Rysunek 6
Przykłady rozwiązań nadproży dla większych rozpiętości
a) wzmocnione kształtownikiem stalowym,
b) wzmocnione blachą stalową

Nadproża otworów ścian wewnętrznych

Nadproża otworów ścian wewnętrznych w głównej mierze dotyczą otworów drzwiowych z tym, że rozróżnić należy nadproża ścian nośnych i nie nośnych. Wysokość nadproża uzależniona jest od szerokości otworu i przenoszonych obciążeń.

Powszechnie przyjmuje się, że otwór winien być o 50 mm większy niż szerokość drzwi i o 70 cm większy niż ich wysokość, licząc od górnej powierzchni podwaliny impregnowanej ciśnieniowo (na parterze). Dokładny wymiar wysokości należy jednak skorygować w stosunku do grubości projektowanych podłóg.

Schemat konstrukcji nadproży ścian wewnętrznych nośnych i nie nośnych przedstawiają rysunki 7 i 8.
Nadproża nośne należy wykonywać z dwóch elementów grub. 38 mm, przyjmując wysokość według Tabeli 1. Ponieważ większość ścian wewnętrznych wykonuje się z elementów szerokości 89 mm, dla uzyskania jednakowej szerokości nadproża ze ścianą, pomiędzy elementy nośne nadproża należy osadzić sklejkę lub płytę wiórową grub. 12 mm (rys. 9).

Rysunek 7
Typowe rozwiązanie nadproża otworu drzwiowego ściany nośnej

Rysunek 8
Typowe rozwiązanie nadproża otworu drzwiowego ściany nie nośnej

Rysunek 9
Typowe rozwiązania nadproży nośnych, pełnych, ściany wewnętrznej

Rysunek 10
Rozmierzenie nadproża w ścianie

Tabela 2. Typowe wymiary konstrukcji otworów drzwiowych dla ścian o słupkach 244 cm

Wysokość podwaliny impregnowanej ciśnieniowo	38 mm
Wysokość podwaliny ściany	38 mm
Wysokość słupka	2440 mm
Wysokość podwójnego oczepu	2 x 38 mm = 76 mm
Wielkość otworu dla drzwi zewnętrznych	Szerokość drzwi plus 50 mm Wysokość drzwi plus 70 mm
Wielkość otworu dla drzwi wewnętrznych	Szerokość drzwi plus 50 mm Wysokość drzwi plus 70 mm
Wysokość konstrukcji ściany przy podwójnej podwalinie  i podwójnym oczepie	2592 mm

Przykłady rozwiązań konstrukcji nadproży

Zdjęcie 1. Nadproże skrzynkowe wypełnione styropianem

Zdjęcie 2. Konstrukcja nadproża skrzynkowego

Zdjęcie 3. Nadproże w ścianie nośnej wewnętrznej bezpośrednio pod oczepem

Zdjęcie 4. nadproże w ścianie nośnej wewnętrznej, bezpośrednio nad otworem drzwiowym

Zdjęcie 5. Konstrukcja nadproża ściany wewnętrznej nośnej

Zdjęcie 6. Konstrukcja nadproża ściany wewnętrznej nie nośnej